اثر شاخص های فرهنگی بر جریان توریسم کشورهای خاورمیانه: رهیافت گشتاور تعمیم‌یافته سیستمی (GMM)

صنعت گردشگری یکی از صنایع با درآمد بالا به‌شمار می‌رود که نقش مهمی در رشد اقتصادی کشورها ایفا می‌نماید. در این راستا، با وجود مطرح ‌شدن شاخص‌های فرهنگی (حجاب و پوشش اجباری، مذهب، زبان مشترک) به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر جریان گردشگری، کمتر پژوهشی در رابطه با اثر شاخص‌های فرهنگی بر جریان گردشگری انجام گرفته است. لذا در این مطالعه به بررسی اثرات شاخص‌های فرهنگی بر جریان گردشگری کشور‌های خاورمیانه شامل بحرین، قبرس، مصر، ایران، عراق، اسرائیل، اردن، لبنان، قطر، کویت، امارات متحده ی عربی، سوریه، عربستان سعودی، یمن، ترکیه و عمان پرداخته می‌شود. در این پژوهش از روش گشتاور تعمیم ‌یافته سیستمی جهت بررسی اثر شاخص‌های فرهنگی در جذب گردشگران خارجی کشورهای خاورمیانه طی سال‌های 2013-1993 استفاده ‌شده است. نتایج نشان می‌دهد که شاخص‌های فرهنگی مذهب و زبان مشترک اثر مثبت و معنی دار بر جریان گردشگری خارجی داشته و شاخص فرهنگی حجاب و پوشش اجباری اثر منفی و معنی دار بر جریان ورود گردشگری خارجی دارد. همچنین در رابطه با اثر سایر متغیرهای توضیحی وارد شده در مدل بر جریان گردشگری می‌توان اذعان نمود که رژیم ارزی ثابت، مستعمره بودن، تجارت، تولید ناخالص داخلی، مسافت، جمعیت اثر مثبت و معنی دار بر جریان ورود گردشگری بین المللی کشورهای خاورمیانه داشته و متغیرهای نرخ ارز مؤثر و نرخ ارز، اثر منفی و معنی دار بر جریان ورود گردشگری کشورهای مورد مطالعه داشته است.